Çözüldü Tam Diferansiyel Olmayan Denklemden I. Mertebe Lineer Denkleme Geçiş

Konusu 'Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları' forumundadır ve Honore tarafından 14 Nisan 2019 başlatılmıştır.

Yüklüyor...
  1. Honore

    Honore Yönetici Yönetici

    Mesajlar:
    9.282
    Beğenileri:
    655
    Cinsiyet:
    Bay
    Meslek:
    Müh. (Elk./Bilg.)
    (1 + x)(y') - 2y = (1 + x)^4 diferansiyel denkleminin genel çözümünü integral çarpanı yöntemiyle yapınız.

    https://i.ibb.co/zQ3cRQP/Dif-Denklem2.png
    https://www.facebook.com/photo.php?fbid=273397920235294&set=gm.2048822488749876&type=3&theater&ifg=1

    [ 2y + (1 + x)^4 ]dx - (1 + x)dy = 0
    M = 2y + (1 + x)^4 ⇒ ∂M / ∂y = 2
    N = -(1 + x) ⇒ ∂N / ∂x = -1
    ∂M / ∂y ≠ ∂N / ∂x nedeniyle "Tam Diferansiyel" değil.
    İntegrasyon Çarpanı: µ(x) = [ (∂N / ∂x) - (∂M / ∂y) ] / (-N) = (-1 - 2) / [ -(1 + x) ] = -3 / (1 + x)
    ∂log[ µ(x) ] / ∂x = -3 / (1 + x)
    ∂log[ µ(x) ] = [ -3 / (1 + x) ]∂x
    log[ µ(x) ] = -3log(1 + x) = log[ (1 + x)^(-3) ]
    µ(x) = 1 / (1 + x)^3....(I)
    Denklem (1 + x)dy - 2y = (1 + x)^4 haline getirilip tüm terimler (I) ile çarpılırsa;
    [ 1 / (1 + x)^2 ]dy - 2y / [ (1 + x)^3 ] = 1 + x olur ve "I. Mertebeden Lineer Diferansiyel Denklem" oluşacak şekilde düzenlenip;
    dy / dx - [ 2 / (1 + x ]y = (1 + x)^3....(II) denkleminin çözümü için y = u·v....(III) değişken dönüşümüyle
    dy / dx = u(dv / dx) + v(du / dx)....(IV)
    (IV) ifadesi (II) denklemindeki yerine konulup çözüme uygun çarpanlara ayırma yapılarak;
    u[ dv / dx - 2v / (1 + x) ] + v(du / dx) = (1 + x)^3....(V)
    (V) denkleminin çözülebilmesi için dv / dx - 2v / (1 + x) = 0 şartıyla dv / (2v) = dx / (1 + x) ve iki tarafın integrali alınıp
    v = (1 + x)^2....(VI) eşitliği (V) denklemini 0 + [ (1 + x)^2 ](du / dx) = (1 + x)^3 olarak değişkenlerine ayrılabilir formuna getirdiğinden;
    du / dx = 1 + x ⇒ du = (1 + x)dx ve yine integral alınarak u = (x^2) / 2 + x + c....(VII)
    (VI) ve (VII) eşitlikleri (III) ifadesindeki yerlerine konularak denklemin genel çözümü;
    y = [ (x^2) / 2 + x + c ][ (1 + x)^2 ] olarak bulunur ve herhangi bir sınavda bu sonuç yeterlidir ama WolframAlpha da beğenecek şekilde düzenlenirse;
    y = [ (x^2) / 2 + x + c ](x^2 + 2x + 1)
    y = (x^4) / 2 + x^3 + (x^2) / 2 + x^3 + 2(x^2) + x + c[ (x + 1)^2 ]
    y = c1(x + 1)^2 + (x^4) / 2 + 2(x^3) + 5(x^2) / 2 + x olur.

    WolframAlpha Kontrolu:
    [​IMG]
    https://i.ibb.co/t2cXK6W/Dif-Denklem2-WA.png
    https://www.wolframalpha.com/input/?i=(1+x)y'-2y=(1+x)^4

  2. Benzer Konular: Diferansiyel Olmayan
    Forum Başlık Tarih
    Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları 2. Derece Lineer Olmayan Homojen Diferansiyel Denklemden Değişkenlerine Ayrılabilir Tipe Dönüşüm 29 Kasım 2023
    Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları Birinci Mertebe (First Order) Lineer Olmayan Diferansiyel Denklemde Değişken Dönüşümüyle Çözüm 3 Şubat 2022
    Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları 2. Dereceden Değişken Katsayılı Lineer Olmayan Diferansiyel Denklemin Bernoulli Denklemine Dönüşümü 28 Kasım 2020
    Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları Yüksek Mertebeden Lineer Olmayan Diferansiyel Denklemlerde y' = p Dönüşümü 30 Ağustos 2020
    Akademik Soru Çözümleri ve Kaynakları Birinci Mertebeden ve Lineer Olmayan Diferansiyel Denklem 18 Aralık 2017

  3. Ialmazbek68

    Ialmazbek68 Üye

    Mesajlar:
    101
    Beğenileri:
    77
    Cinsiyet:
    Bay
    upload_2019-10-30_18-19-56.png
    böyle daha mümkündür.
    Honore bunu beğendi.

Sayfayı Paylaş